Gümrük Birliği ve Türkiye

Gümrük Birliği dediğimiz konu uluslar arası anlaşmalar kapsamında ülkelerin karşılıklı olarak gümrük işlemlerinde kolaylık sağlaması ve vergisel muafiyetler olarak anlaşılmalıdır. Ülke olarak en önemli anlaşmamız 1996 yılında Avrupa Birliği ile imzaladığımız Gümrük birliği anlaşmasıdır. Bu anlaşma ile Avrupa Birliği ülkeleri ve ve bu topluluğun anlaşma imzalamış olduğu diğer ülkeler ile karşılıklı tavizi kabul etmiş olduk. ( AB ülkeleri bu tavizleri kullanabilmek için ürün beraberinde A.TR1 Dolaşım Belgesi düzenlemelidir.)

Bir diğer topluluk anlaşmamız EFTA  anlaşması olarak bilinen Batı Avrupa ülkeleri ile olan anlaşmadır.

Bunların dışından ülke bazlı olarak yapılan ve sadece anlaşmaya imza atan ülkeleri bağlayan Serbest Ticaret Anlaşmaları mevcuttur. Bu anlaşmaların taraf ülkelerinin hepsi aşağıda detaylı olarak belirtilmiştir.

AB ülkeleri:

A.TR1 dolaşım belgesi ile gelen ürünlerde vergi muafiyetleri ve mevzuat kolaylıkları sağlanır.Tarım ürünleri ve işlenmiş bazı tarım ürünleri bu kapsamda değildir. Avrupa Birliği’ne üye aşağıda sıralanan ülkelere yapılan ihracatlarda Türkiye ve Toplulukta Serbest Dolaşım’da bulunan eşyanın Türkiye-Avrupa Topluluğu Gümrük Birliği çerçevesinde tercihli rejimden yararlanabilmesini sağlamak üzere Gümrük İdaresi’nce ya da bu idare tarafından yetki verilen kişi ve kuruluşlarca düzenlenip gümrük idarelerimizce vize edilen belgedir.

Türkiye ile Avrupa Topluluğu Arasında oluşturulan Gümrük Birliğinin Uygulanmasına İlişkin Esaslar Hakkında (2006/10895 Sayılı bakanlar Kurulu Kararı) Karar çerçevesinde düzenlenen belgedir.

Devlet	Resmi adı	Kabul
Avusturya	Avusturya Cumhuriyeti	1995
Belçika	Belçika Krallığı	Kurucu
Bulgaristan	Bulgaristan Cumhuriyeti	2007
Kıbrıs	Kıbrıs Cumhuriyeti	2004
Çek Cumhuriyeti	Çek Cumhuriyeti	2004
Danimarka	Danimarka Krallığı	1973
Estonya	Estonya Cumhuriyeti	2004
Finlandiya	Finlandiya Cumhuriyeti	1995
Fransa	Fransa Cumhuriyeti	Kurucu
Almanya	Federal Almanya Cumhuriyeti	Kurucu
Yunanistan	Helenik Cumhuriyeti	1981
Macaristan	Macaristan Cumhuriyeti	2004
Hırvatistan	Hırvatistan	2013
İrlanda	İrlanda Cumhuriyeti	1973
İtalya	İtalya Cumhuriyeti	Kurucu
Letonya	Letonya Cumhuriyeti	2004
Litvanya	Litvanya Cumhuriyeti	2004
Lüksemburg	Lüksemburg Büyük Dükalığı	Kurucu
Malta	Malta Cumhuriyeti	2004
Hollanda	Hollanda Krallığı	Kurucu
Polonya	Polonya Cumhuriyeti	2004
Portekiz	Portekiz Cumhuriyeti	1986
Romanya	Romanya Cumhuriyeti	2007
Slovakya	Slovak Cumhuriyeti	2004
Slovenya	Slovenya Cumhuriyeti	2004
İspanya	İspanya Krallığı	1986
İsveç	İsveç Krallığı	1995
Birleşik Krallık	Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda BirӀeşik KraӀӀığı	1973

EFTA Ülkeleri:AVRUPA SERBEST TİCARET BÖLGESİ (EUROPEAN FREE TRADE ASSOCIATION-EFTA)

1. Kuruluşu

4 Ocak 1960 tarihinde İsveç’in başkenti Stockholm’de imzalanan ve 3 Mart 1960’da yürürlüğe giren antlaşma ile Avrupa Ekonomik Topluluğu’na alternatif olarak kurulmuştur.

1. Amaçları

EFTA’nın amacı, gıda maddeleri dışındaki maddeler için aralarındaki gümrük duvarlarını kaldırarak sanayi malları alanında serbest bir ticaret bölgesi oluşturmaktır. EFTA üyeleri, üçüncü ülkeler ile yaptıktan sınaî ürün ticaretinde ortak gümrük tarifesi uygulamamaktadırlar.

 

1. Üyeler

Kurucuları, İngiltere, Norveç, Danimarka, Avusturya, Portekiz, İzlanda ve İsviçre’dir.  Günümüzde  ise  EFTA’nın  üyeleri şunlardır:

Avusturya, İzlanda, Norveç, İsveç ve İsviçre. Finlandiya ortak üye statüsündedir.

ç. Organları

Her ülkenin bir temsilcisi ile temsil edildiği ve bağlayıcı karar alabilen Konsey, EFTA ve Finlandiya Ortak Konseyi, Konsey Komiteleri, Danışma Komitesi ve Sekreterliktir. Örgütün merkezi, İsviçre’nin Cenevre kentindedir.

1. Faaliyetleri

EFTA ülkeleri kendi aralarında sanayi ürünlerinde gümrük ve eş etkili vergilerle diğer kısıtlamaları kaldırmışlar, ancak üçüncü ülkelere ulusal mevzuatlarını uygulamayı sürdürmüşlerdir. Zamanla iki kuruluş arasındaki ilişkileri giderek artmış ve 1994 yılında Avrupa Ekonomik Alanı’nın kurulması sonucunu doğurmuştur. Üyelerinin bir kısmının AET’ye katılmasıyla EFTA eski önemini yitirmiştir.

1. Gelişmeler

1973’te İngiltere ile Danimarka Avrupa Topluluğu’na katılınca EFTA’dan çıkmışlardır. Bunun üzerine geri kalan EFTA üyeleri ile Av­rupa Topluluğu arasında, sanayi malları alanında bir serbest ticaret antlaşması imzalanmıştır. Daha sonraları Portekiz de ATye katılarak EFTA’dan ayrılmıştır.

EFTA ile Avrupa Topluluğu arasında 22 Ekim 1991 tarihinde “EFTA-AT Ekonomik Birlik Antlaşması” imzalanmıştır. Bu antlaşmaya göre AT ve EFTA üyesi ülkelerde üretim faktörlerinin serbest dolaşımı sağlanarak bir ekonomik geniş alan oluşturulmuştur (EEA – Avrupa Ekonomik Alanı).

 

#	Giriş Tarihi/Çıkış Tarihi	Ülke
1	1960−	Norveç
2	1960−	İsviçre
3	1970−	İzlanda
4	1991−	Lihtenştayn

STA ( Serbest Ticaret Anlaşmaları )

 

Serbest Ticaret Anlaşmaları Türkiye’nin karşılıklı olarak belirli ülkeler ile yapmış oludu fakat 3.bir ülkeyi bağlamayan anlaşmalardır. Bu anlaşmalarda her ülke için farklı ürün ve ürün grupları için yapılmıştır. Söz konusu ülke ile anlaşma yapılmış olması her ürünün vergisel muafiyete yada gümrük işlemleri kolaylığına tabi tutulacağı anlamına gelmez. Anlaşma gümrük tarifesine göre her ürün için sıfır vergi yada indirimli vergiler şekilde yapılmaktadır. Anlaşma kapsamında söz konusu ülkeden gelen ürünlerin hangi belge yada ibareler altında muafiyete tabi olacağı belirtilmektedir. Genel olarak EUR1/EUR-MED, FORMA yada Menşe İspat yada Fatura beyanı şeklinde olmaktadır.

Ülke olarak geçerli anlaşmaların olduğu ülkeler aşağıda detaylı şekilde belirtilmiştir.

Makendonya ( 2000) – Bosna Hersek(2003) – Arnavutluk (2008) – Gürcistan (2008) – Sırbistan (2010) – Karadağ (2010) – İsrail (1997) – Filistin (2005)

Suriye( 2010* askıda) – Ürdün ( 2011) – Tunus (2005) – Fas (2006) – Mısır (2007) – Morityus (2013) – Güney Kore (2013) – Malezya (2015) – Şili (2011)

 

EUR.1 Dolaşım Sertifikası Düzenlene Ülkeler (STA kapsamında EUR1 kullanılan ülkeler)

Türkiye’ nin Serbest Ticaret Anlaşması imzaladığı ülkelere yönelik ihracatlarda, Avrupa Birliği’ ne üye ülkelere Tarım Ürünleri Listesi kapsamına dahil ürünlerin ihracatında ve yine Avrupa Birliği’ ne üye ülkelere Avrupa Kömür Çelik Topluluğu Ürün Listesi kapsamında dahil ürünlerin ihracında malın gümrük indiriminden yararlanması amacıyla İstanbul Ticaret Odası’nca onaylanan ve Gümrük İdareleri’nce vize edilen belgedir.
Türkiye’nin Serbest Ticaret Anlaşması imzaladığı ülkeler:

1. İsrail Devleti (* Aynı zamanda EUR-MED kapsamındadır.)
2.      Makedonya Cumhuriyeti,
3.      Bosna Hersek,
4.      Filistin Kurtuluş Örgütü,
5. Tunus(* Aynı zamanda EUR-MED kapsamındadır.)
6. Fas(* Aynı zamanda EUR-MED kapsamındadır.)
7.      Suriye Arap Cumhuriyeti,
8. Mısır Arap Cumhuriyeti,(* Aynı zamanda EUR-MED kapsamındadır.)
9.      Arnavutluk Cumhuriyeti
10.    Gürcistan,
11.    Sırbistan,
12.    Karadağ,
13. Ürdün (* Aynı zamanda EUR-MED kapsamındadır.)
14.    Şili,
15.    Morityus Cumhuriyeti,

EUR-MED Dolaşım Sertifikası

Türkiye’nin Serbest Ticaret Anlaşması imzaladığı ülkelere yönelik ihracatlarda, PAN AVRUPA AKDENİZ MENŞE KÜMÜLASYON SİSTEMİ (PAAMK) Kapsamı Ticarette Eşyanın Tercihli Menşeinin Tespiti Hakkında Yönetmelik uyarınca aşağıda sıralanan STA ülkelerine yapılan ihracatlarda ihraç konusu eşyanın gümrük indiriminden yararlanması amacıyla düzenlenen Odamızca onaylanan ve Gümrük İdareleri’nce vize edilen belgedir.

Akdeniz Ülkeleri

1-    Fas
2-    Tunus
3-    Ürdün
4-    İsrail
5-    Mısır

MALEZYA MENŞE BELGESİ
Türkiye ‘den Malezya ‘ya yapılan, Türk Menşeli ürünlerin ihracında düzenlenecek Malezya Menşe Belgesi, İngilizce olarak ve ihracatçı Taraf ülkenin iç mevzuat hükümleri çerçevesinde doldurulur. Eğer el yazısı kullanılırsa, açık ve okunaklı şekilde matbaa harfleriyle ve mürekkeple doldurulur. Bu durumda, form üzerinde silinti ve değişikliklere izin verilmez. Ürünlerin tanımı, bu amaçla ayrılmış kutu içine boş satır bırakılmaksızın yapılmalıdır. Eğer kutunun tamamı dolmaz ise, tanımın son satırının altına bir yatay çizgi çekilerek, boş alan çapraz bir çizgi ile kapatılmalıdır.

Menşe Belgesi düzenlenmesi için başvuruda bulunan ihracatçı, Menşe Belgesinin düzenleneceği ihracatçı Taraf ülkenin yetkili makamlarının talebi halinde, söz konusu eşyanın menşe statüsünü ve işbu Fasıl’ın diğer koşullarının yerine getirilmiş olduğunu ispatlayan tüm ilgili belgeleri herhangi bir zamanda ibraz etmeye hazırlıklı olur.

Menşe Belgesi onaya yetkili makamlar, ürünlerin menşe statüsünün ispatı için gereken her tedbiri alırlar. Bu amaçla, İdareler, kendi iç mevzuatları uyarınca, her türlü delil talebinde bulunma ve ihracatçının hesaplarında denetleme yapma veya gerekli görülen başka herhangi bir kontrol hakkına sahiptirler.

Menşe Belgesinin düzenlendiği tarih, Belge üzerindeki 11 numaralı kutuda gösterilir.

Menşe İspat belgesi, hatalar, istenmeyerek yapılan ihmaller veya özel durumlar nedeniyle, ihracat esnasında düzenlenmemiş ise; veya gümrük idareleri veya diğer yetkili makamlar bir Menşe Belgesinin düzenlenmiş, ancak teknik nedenlerle ithalatta kabul edilmemiş olduğu hususunda tatmin edilirlerse ait olduğu eşyanın ihracatından sonra, ihracat tarihinden itibaren en geç 12 ay içerisinde Sonradan Verilmiştir şerhi ile onaylanabilir.

Anlaşma çerçevesinde her bir ürün için “0”, “3”, “5” ve “8” yıllık indirim takvimleri ve yalnızca bazı tarım ürünlerinde geçerli olmak üzere bir takım istisna kategorileri (EK 3-1) belirlenmiştir.

Türkiye menşeli mallar ile ilgili Malezya’nın tarife takvimine ulaşabilirsiniz (Ek 3B)

Kurallara uygun doldurulan belgeler, Dış Ticaret Uygulama Birimine, Kadıköy ve İDTM’ye veya Sabiha Gökçen Havalimanı Hizmet Birimizlerimize getirilir.
Cumartesi günleri Kadıköy ve İDTM Hizmet Birimlerimizde 10.00 – 16.00 saatleri arasında onay işlemi yapılır.
Belgeler, Dış Ticaret Uygulama Birimi veznelerine Satış Talepnamesi ile başvuran veyaelektronik ortamda talep eden firmalara 5.- TL bedeli karşılığında diledikleri sayıda satışa sunulmaktadır. Malezya Menşe Belgesi Taahhütnamesi

 

İran Anlaşması:

 

Bu anlaşma Belirli ürünler için yapılmış bir anlaşmadır. Menşe ispat belgesi eşliğinde gelen ürünlerde vergi indirimi sağlar.

 

İRAN MENŞE İSPAT BELGESİ
Türkiye Cumhuriyeti ile İran İslam Cumhuriyeti Arasında Tercihli Ticaret Anlaşması Çerçevesindeki Ticarette Eşyanın Tercihli Menşeinin Tespiti Hakkında Yönetmelik (30.01.2015 t. 29252 s. R.G.) ile Türkiye Cumhuriyeti ve İran İslam Cumhuriyeti arasında yapılacak ticarette, eşyanın tercihli menşeini ispat etmek üzere, 1 Ocak 2015 tarihi itibariyle yürülüğe konan, Gümrük İdaresi’nce ya da bu idare tarafından yetki verilen kuruluşlarca düzenlenip gümrük idarelerimizce vize edilen belgedir.

Menşe İspat Belgesinin düzenlenmesi;

• İhracatçı veya yetkili temsilcisi,  Menşe İspat Belgesi ve başvuru formunu kurallara uygun olarak, Akit Tarafların resmi dillerinden birinde veya İngilizce olarak ihracatçı ülkenin iç mevzuat hükümleri çerçevesinde. eğer el yazısı kullanılırsa matbaa harfleriyle ve mürekkeple yazılabilir..Eşyanın tanımı, bu amaçla ayrılmış ekli formların 8 no.lu kutusunun içine boş satır bırakılmaksızın yapılmalıdır. Eğer kutunun tamamı dolmaz ise, tanımın son satırının altına bir yatay çizgi çekilerek, boş alan çapraz bir çizgi ile kapatılır.

• Menşe İspat Belgesi düzenlenmesi için başvuruda bulunan ihracatçı, söz konusu eşyanın menşe statüsü ile bu Ek’in diğer koşullarının yerine getirilmiş olduğunu tevsiki eden tüm ilgili vesaiki herhangi bir zamanda ibraz etmeye hazırlıklı olur.

• Menşe İspat Belgesi Odamıza onaya geldiğinde, Odamız, ürünlerin menşe statüsünün ve bu Ek’in diğer koşullarının yerine getirildiğinin kontrolü için her türlü delil talebinde bulunma ve ihracatçının hesaplarında denetleme yapma veya gerekli görülen başka herhangi bir kontrol hakkına sahiptir.

Kurallara uygun doldurulan belgeler,  merkez Dış Ticaret Uygulama Birimi’ne, Kadıköy, İDTM veya  Sabiha Gökçen Havalimanı Hizmet Birimlerimize  getirilir. Cumartesi günleri Kadıköy ve İDTM Hizmet Birimlerimizde, 10.00-16.00 saatleri arasında onay işlemleri yapılır.

Belgeler, Dış Ticaret Uygulama Birimi veznelerinde Satış talepnamesi ile başvuran veya elektronikortamda talep eden firmalara adedi 5.-TL bedel karşılığında satışa sunulur.

Türkiye’den İran ‘a yapılacak ihracatlarda, tavizden faydalanacak Türk menşeli ürünler listesi EK 1B de yer almaktadır.

İRAN MENŞE İSPAT BELGESİ TAAHHUTNAME